غلبه بر کمال گرایی چگونه حاصل می‌شود؟ کمال گرایی از جمله ویژگی‌های شخصیتی است که در بسیاری موارد انسان را از رسیدن به اهداف و انجام کارهایش باز می‌دارد؛ چرا که اغلب با تفکر کامل و بی‌نقص بودن (همه یا هیچ) همراه است و می‌دانیم که در زندگی واقعی هیچ چیز کامل و بی‌نقص اتفاق نمی‌افتد. کمال گرایی موجب می‌شود تا انسان‌ها از ترس کامل نبودن، بسیاری از فرصت‌های زندگی خود را از دست بدهند. این موضوع اهمیت غلبه بر کمال گرایی و یافتن راه‌هایی برای درمان آن را روشن‌تر می‌کند. اگر گمان می‌کنید فرد کمال گرایی هستید، بهتر است این ویژگی شخصیتی را به گونه‌ای اصلاح شده به کار ببرید و راه‌های غلبه بر جنبه‌های منفی آن را یاد بگیرید.

 منبع : درمان کمال گرایی

کمال گرایی چیست؟

آنچه که انگیزه اصلی انسان در مسیر رشد و حرکت می‌شود، تلاش برای بهترین بودن و برتری است. برتری به معنای فراتر رفتن از چیزی است که اکنون هستید. این برتری جویی گاه به یکی از ابعاد اصلی شخصیت افراد تبدیل می‌شود و تمام جنبه‌های زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این برتری طلبی در ذهن آن‌ها تبدیل به آرمانی می‌شود که تنها با تحقق بخشیدن به آن می‌توانند با خیال آسوده زندگی کنند. اما آیا همیشه این آرمان‌ها با واقعیت مطابقند و همیشه امکان محقق شدن دارند؟

برتری طلبی گاه از شیوه‌ی کارآمد خود جدا شده و تبدیل به برتری طلبی نابهنجار می‌شود و فرد را مجبور به انجام تلاش‌های افراطی و یا دچار افسردگی و اضطراب می‌کند. حتی می‎تواند تبدیل به نوعی وسواس نیز بشود. برای آشنایی با نشانه های بیماری وسواس کلیک کنید.

چرا باید بر کمال گرایی غلبه کرد؟

کمال گرایی شما را به فکر رسیدن به اهدافی می‌اندازد که در اکثر موارد به لحاظ عملی غیرممکن و غیر واقعی هستند و زمانی که متوجه ناتوانی در تحقق بخشیدن آن هدف می‌شوید که دردسرهای زیادی برایتان به وجود ‌آورده و زندگیتان را سخت می‌کند. کمال گرایی مخرب و بیش از اندازه، لذت زندگی کردن در لحظه را از شما می‌گیرد، از اعتماد به نفستان می‌کاهد، اشتیاقتان را کم می‌کند، توانایی‌هایتان را کاهش می‌دهد و در نهایت جلوی رشد شما را می‌گیرد. فردی که کمال گراست به شدت در مورد اشتباهات و ناکامی‌های خود حساسیت نشان می‌دهد و این مسئله گاه منجر به بروز افسردگی می‌شود.

فرد کمال گرا از ترس شکست خوردن در راه رسیدن به اهداف غیر واقع‌گرایانه‌ی خود، مدام تلاش‌هایش را به تعویق می‌اندازد و این موضوع اضطراب زیادی را برایش به همراه دارد. افراد کمال گرا در تمام مسائل زندگی، از روابط بین فردی گرفته تا تصمیم برای ازدواج و انتخاب شغل، مدام با تعارض و تردید مواجه می‌شوند و خیلی وقت‌ها فرصت‌های خود را از دست می‌دهند. با توجه به تمام آسیب‌هایی که کمال گرایی برای فرد به همراه دارد، لازم است نسبت به غلبه بر آن مهارت‌های لازم را به دست آورید.

راه‌های درمان کمال گرایی

نکته‌ای که پیش از هر چیز باید دائما به خود متذکر شوید این است که اگر در کاری به کمال مطلوب نرسید، به این معنا نیست که آن را ناقص انجام داده‌اید؛ برای رسیدن به آرزوها و خواسته‌های خود تلاش نمایید اما این آرزوها را در محدوده‌ عقلانیت و واقعیت برای خود تعیین کنید. اگر انتظاراتتان با واقعیت مطابقت نداشته‌باشد، خود را سرزنش می‌کنید و انگیزه‌تان را از دست می‌دهید. در ادامه راه‌های بیشتری را برای غلبه بر کمال گرایی شرح داده‌ایم.

1.شناسایی و اصلاح افکار تقویت کننده‌ کمال گرایی

برخی از افکار هستند که شما را به سمت کمال گرایی سوق می‌دهند. این افکار را در خود شناسایی کرده و سعی کنید آن‌ها را اصلاح کنید:

_همه چیز باید در بهترین حالت خود و کامل باشد.
_تنها در صورتی ارزشمند هستم که به کمال موفقیت برسم.
_اگر کامل نباشم پس هیچ وقت موفق نمی‌شوم.
_لیست طولانی از بایدها و اجبارها
_کوچک‌ترین اشتباه نشانه‌ شکست است
_ناکامی و شکست غیر قابل تحمل است

2. از قضاوت زودهنگام بپرهیزید

اغلب افراد دوست دارند هر چه سریع‌تر نتیجه‌ی مطلوب کارهای خود را نظاره کنند، اما در حقیقت نتیجه بیشتر کارها برای این که به حد انتظار افراد برسند، به زمان زیادی نیاز دارند. معمولا نتایج بسیاری از کارها در اولین تلاش‌ها، با انتظارات افراد فاصله دارد. در این مورد برای اینکه بتوانید بر کمال گرایی غلبه کنید، باید بدانید که تمام کارها برای به نتیجه رسیدن به صبر و ممارست نیاز دارند؛ بنابراین زمانی که کار نیمه تمامتان را ارزیابی می‌کنید و تنها نواقص را می‌بینید، به جای قضاوت کردن با صبر و حوصله به مسیر و تلاشتان ادامه دهید و به سمت جلو پیشروی کنید. نتایج زودرس و کارهای نیمه تمام را نشانه‌ شکست ندانید و توجه داشته‌باشید که همه‌ی این‌ها بخشی از مسیر رسیدن به موفقیت است و تمام مراحل ارزشمند هستند.

3. غلبه بر کمال گرایی | وقت و انرژی خود را بر اصل قضیه متمرکز کنید

افراد کمال گرا اغلب برای کوچک‌ترین جزئیات بیش از اندازه وقت و انرژی صرف می‌کنند و اصل قضیه را فراموش می‌کنند. بهترین کار این است که وقتتان را سهمیه‌بندی کنید و ببینید در هر قسمت از راه رسیدن به هدف، به چقدر زمان و توجه نیاز دارید. زمانی که متوجه شدید زمان زیادی را صرف قسمتی از هدفتان می‌کنید، سریع از خود بپرسید آیا این همه توجه لازم است؟ و آیا بهتر نیست وقتم را در قسمتی دیگر متمرکز کنم؟

4. زندگی در زمان حال و لذت بردن از مراحل انجام کار

افراد کمال گرا اغلب از کار در حال انجام و مسیر رسیدن به خواسته‌هایشان لذت نمی‌برند چرا که معتقدند وقتی برای لذت بردن ندارند و باید هر چه سریع‌تر به نتیجه دلخواه خود برسند. اما اگر در زمان حال زندگی کنید و در انجام هر کاری مثل تمرین متن سخنرانی، تدارک جشن تولد، نقاشی دیوار منزل و… بر لذت کار در حال انجام متمرکز شوید، احتمالا موفق خواهید بود آن کار را با کیفیت‌تر انجام دهید و حس بهتری نیز داشته‌باشید.

اگر برای انجام کارها خود را به شدت تحت فشار و اضطراب قرار دهید، دامنه‌ دیدتان بسیار تنگ خواهد شد و احتمالا ذهنتان درگیر جزئیات بی‌اهمیت می‌شود. در مقابل کسی که در زمان حال زندگی می‌کند و از مراحل انجام کار لذت می‌برد، دامنه‌ی دید وسیع‌تر و اشتیاق بیشتری برای تلاش کردن دارد.

5. درمان کمال گرایی | تفکر همه یا هیچ را کنار بگذارید

خیلی وقت‌ها که احساس ناامیدی و شکست خوردگی می‌کنید و متقاعد می‌شوید که باید پروژه‌ درحال انجام را ترک کنید، به خاطر این است که بخش‌هایی از پروژه‌ به نظرتان موفقیت‌آمیز نبوده و نتیجه می‌گیرید که کل کار را منتفی کنید. این موضوع بیانگر تفکر همه یا هیچ است. افراد کمال گرا معتقدند یا کاری که می‌خواهند انجام دهد باید بی‌نقص و کامل باشد یا اصلا نباید آن را انجام دهند.

اما آیا زمانی که برای مثال قسمتی از یک خانه خراب می‌شود یا مثلا لوله‌هایش می‌ترکد، عقلانی است که آن خانه را به طور کل تخریب کرد؟ بنابراین بهتر است در نتیجه‌گیری‌های خود تفکر همه یا هیچ را کنار بگذارید و از تفکر بعضی استفاده کنید. به این صورت که بعضی از بخش‌های کار به خوبی پیش نرفته اما در عوض بعضی از قسمت‌های آن بسیار موفقیت‌آمیز بوده است و بعد هر دو قسمت را در نظر بگیرید. برای دریافت مشاوره وسواس فکری کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه اضطراب و وسواس می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول